Kun je ontsnappen aan de klasse waarin je geboren bent en je thuis voelen in een nieuwe klasse? Die vraag houdt schrijver, columnist en presentator Özcan Akyol (41) al jaren bezig. Op dinsdag 25 november is hij – in het kader van Weert Respecteert – te zien in het Munttheater met zijn theatercollege De Klassenmigrant.
In dit vraaggesprek neemt Eus je mee in zijn eigen verhaal en legt hij uit wat ‘klassenmigrant’ voor hem betekent.
Je noemt jezelf een ‘klassenmigrant’. Wat betekent dat begrip precies voor jou?
“Dat ik in de onderklasse werd geboren en dankzij onderwijs plotseling in andere milieus terechtkwam. In elke sociale klasse moest ik opnieuw inburgeren – denk aan zaken als taal, omgangsvormen en etiquette. Veel Nederlanders zijn ook klassenmigranten, maar dat weten ze niet van zichzelf.”
Wat kunnen we verwachten van een avond De Klassenmigrant?
“Ik ga mijn boodschap niet al te zwaar maken, maar het onderwerp inhoudelijk ontleden, met veel humor. Ik gebruik anekdotes uit mijn eigen leven. Soms zullen die herkenbaar zijn, soms ook niet. Het wordt een avond waarin je kunt lachen, luisteren én nadenken over hoe we met elkaar samenleven.”
Denk je dat de kloof tussen verschillende groepen in Nederland groter wordt, en wat kan daar volgens jou aan gedaan worden?
“De kloof wordt inderdaad groter. Wat mij tegenstaat, is dat politici vaak doen alsof deze ontwikkeling voortkomt uit religie of cultuur. De grootste verwijdering tussen mensen ontstaat in werkelijkheid door een verschil in inkomen. Dat wil ik aan de kaak stellen. We lijken heel erg op elkaar, maar toch worden mensen onnodig tegen elkaar uitgespeeld. In het theatercollege laat ik zien hoe dat werkt – en wat er gebeurt als je elkaar wél echt probeert te begrijpen.”
Je bent schrijver, columnist en bekend van tv en podcasts – waarom wil je dit verhaal juist in het theater vertellen?
“Ik geef vaak literaire lezingen in bibliotheken en cultuurhuizen. Wat mij daaraan bevalt, is de ruimte die ik mag nemen om goed een verhaal neer te zetten, zonder rekening te hoeven houden met formats of reclamespotjes. In het theater kan ik de tijd nemen, de diepte in gaan en direct reageren op het publiek. Ik kijk uit naar de ontmoetingen met mensen en denk oprecht dat de helft van alle problemen opgelost zou worden als meer mensen elkaar zouden spreken. Je kan thuis een idee over iedereen hebben, maar het is veel beter om met anderen te praten.”
Wat hoop je dat bezoekers meenemen na afloop van de voorstelling?
“Ik hoop vooral dat ze een vermakelijke avond hebben. Het is mijn taak om de bezoeker aan het denken te zetten. Dat doe ik het liefst met kennis, ontroering en een glimlach. Het zou fantastisch zijn als ze na afloop ook een beetje milder over zichzelf of de ander gaan denken. Dan is mijn missie helemaal geslaagd.”